کد مطلب:516 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

ديدگاه قرآن نسبت به نظام قضائي چيست؟

قرآن در آيات متعددي به اين موضوع اشاره كرده است؛ از جمله



1ـ در يكجا پيامبر اكرم(ص) را مخاطب ساخته ميفرمايد



«اِنّا اَنْزَلْنا اِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النّاسِ بِما اَراكَ اللهُ وَ لا تَكُنْ لِلْخائِنينَ خَصيماً» نساء/105 [ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم، تا به آنچه خداوند به تو آموخته است در ميان مردم قضاوت كني و از كساني مباش كه از خائنان حمايت نمايي.]



2ـ در مورد ديگر، دربارة داوري در ميان غير مسلمانها نيز همين دستور را به پيامبر(ص) ميدهد و ميگويد



«وَ ِاْن حَكَمْتَ فَاَحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ اِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطينَ» مائده/42 [و اگر در ميان آنها داوري كني با عدالت داوري كن كه خدا عادلان را دوست دارد.]



3ـ در جاي ديگر، روي سخن را به همه مؤمنان كرده و همين دستور را به آنها ميدهد، و ميفرمايد



«اِنَّ اللهَ يَأْمُرُكُمْ اَنْ تُؤَدُّوا الاماناتِ اِلي اَهْلِها وَ ِاذا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النّاس اَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ اِنَّ اللهَ نِعِمّا يَعِظُكُمْ بِهِ اِنَّ اللهَ كانَ سَميعاً بَصيراً» نساء/58 [خداوند به شما فرمان ميدهد كه امانتها را به صاحبانش بدهيد و هنگامي كه ميان مردم داوري ميكنيد به عدالت داوري كنيد، خداوند اندرزهاي خوبي به شما ميدهد، خداوند شنوا و بيناست.]



4ـ از سوي ديگر به مؤمنان سفارش ميكند كه به داوري عادلانة پيامبر(ص) گردن نهند و كمترين ناراحتي، نه تنها در ظاهر، كه در باطن هم نداشته باشند و حقّ و عدالت را هر چند تلخ باشد با جسم و جان پذيرا شوند، ميفرمايد



«فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتّي يُحَكِّمُوكَ فيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا مِنْ اَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّموا تَسْليماً» نساء/65 [نه، به پروردگارت سوگند كه آنان مؤمن نخواهند بود مگر اينكه تو را در اختلافات خود به داوري طلبند و سپس از داوري تو در دل خود احساس ناراحتي نكنند و كاملاً تسليم باشند.]



5ـ و نيز ميفرمايد



«اِنَّما كانَ قَوْلُ الْمُوْمِنين اذا دُعُوا اِلَي اللهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ اَنْ يَقُولُوا سَمِعْنا وَ اَطَعْنا وَ اُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» نور/51 [سخن مؤمناني كه به سوي خدا و رسولش دعوت ميشوند تا ميان آنان داوري كند تنها اين است كه ميگويند شنيديم و اطاعت كرديم و اينها همان رستگاران واقعي هستند.]



6ـ قرآن مجيد حتي در مسألة شهادت و گواهي دادن به حق كه يكي از مقدمات مهم داوري به حق و عدالت است، تأكيد فراوان نموده و همة مؤمنان را مخاطب ساخته ميفرمايد



«يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُونُوا قَوّامينَ لِلّهِ شُهّداءَ بِالْقِسْطِ وَلا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَي اَنْ لا تَعْدِلوا اِعْدِلُوا هُوَ اَقْرَبُ لِلتَّقْوَي وَ اتَّقُوا اللهَ اِنَّ اللهَ خَبِير بِما تَعْمَلُونَ» مائده/8 [اي كساني كه ايمان آوردهايد همواره براي خدا قيام كنيد و از روي عدالت گواهي دهيد، مبادا دشمني با جمعيتي، شما را به گناه و ترك عدالت بكشاند، عدالت كنيد كه به پرهيزكاري نزديكتر است و از معصيت خدا بپرهزيد كه خدا از آنچه انجام ميدهيد باخبر است.]



بنابراين در محيط جامعة اسلامي هيچ چيز نميتواند حق و عدالت را بر هم زند، شهادتها همه بايد عادلانه باشد، چه در مورد دوست و چه در مورد دشمن، و داوريها و قضاوتها نيز بايد بر محور عدالت دور زند و نزديكترين و دورترين افراد بايد در آن يكسان باشند.



ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

---

پيام قرآن ج 10


حضرت آيت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران